Op zoek naar de derde knop
Als we een land besturen hebben we twee knoppen om aan te draaien: wetten of regels en geld. Vaak ook een combinatie van die twee. Is er een probleem? Een nieuwe wet! Structuurwijziging! Extra geld!
Corona? Regels en geld! Meer voortijdig schoolverlaters? Subsidie beschikbaar! Lerarentekort? Geld beschikbaar stellen! En elke (uitvoerings)organisatie vertaalt dat weer door in eigen regels en verdeling van geld. Steeds weer dezelfde twee knoppen, op een andere schaal. Een waterval van oplossingenmachines.
Maar het werkt niet meer. De twee knoppen hadden altijd al hun beperking, maar door de groeiende krapte op de arbeidsmarkt wordt dat alleen maar groter. Als er meer geld naar het onderwijs gaat hebben we niet ineens meer leraren. Het tekort in de zorg lossen we niet op met nieuwe regels. Hoogstens met het verminderen ervan.
Dus wat is die derde knop? Wat werkt als geld en regels niet meer (alleen) het antwoord zijn, maar de opgaven groter dan ooit?
Een leuke denkoefening: wat als de knoppen geld en regels buiten werking zijn, maar de opgave belangrijk blijft. Wat kun je dan (samen) doen?